شناسایی، ارزیابی و مدیریت خاستگاه های گردوغبار در غرب ایران

نویسندگان

امان اله فتح نیا استادیار اقلیم ‏شناسی، گروه جغرافیا، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

ایرج جباری دانشیار ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

مجید احمدی ملاوردی دانشجوی دکتری ژئومورفولوژی، گروه جغرافیا، دانشکدة ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

چکیده مقاله:

در سال‏های اخیر پدیدۀ گردوغبار در استان‏های غربی ایران رو به فزونی گذاشته است و به موازات آن تغییرات محیطی شدیدِ رخ‏داده ذهن پژوهشگران و مدیران را، علاوه بر خاستگاه‏های خارجی، به خاستگاه‏های داخلی کشور نیز معطوف کرده است. در این تحقیق سعی شده است، با هدف مدیریت محیط، خاستگاه‏های داخلی گردوغبار در استان‏های‏ کرمانشاه و ایلام شناسایی و علل آن بررسی شود. از این رو، در این تحقیق نخست خاستگاه‏های ‏گردوغبار با استفاده از تصاویر مادیس، شاخص TDI، و مدل HYSPLIT شناسایی شد. سپس، نقشه‏های ژئومورفولوژی و تغییر کاربری اراضی تهیه شد و بر روی نقشه خاستگاه‏های گردوغبار همپوشانی شد تا توزیع و فراوانی خاستگاه‏ها در هر کلاس مشخص شود. توزیع فضایی خاستگاه‏های گردوغبار نشان می‏دهد چند منطقة مهم تولید گردوغبار در غرب این استان‏ها قرار دارد که شامل نواحی اطراف دهستان ازگله، قصرشیرین، نفت‏شهر، و سومار در استان کرمانشاه و منطقة مهران، دهلران، و روستای ابوقویر در استان ایلام است‏. بیشتر دودتوده‏های گردوغبار از مناطقی منشأ گرفته‏اند که دارای ذخایر فراوان رسوبات آبرفتی‏اند و در آن‏ها تغییر کاربری اراضی، به‏ویژه تبدیل اراضی مرتعی به کشاورزی، اتفاق افتاده است. بنابراین، برای جلوگیری از فرسایش بادی، پدیمنت‏ها، مخروط‏افکنه‏ها، دشت‏های آبرفتی، و دشت‏های سیلابی باید در اولویت برنامه‏های مبارزه با فرسایش بادی قرار گیرند و از تغییر کاربری اراضی مرتعی به کشاورزی جلوگیری شود. همچنین، با احیای پوشش گیاهی طبیعی در اراضی که تغییر کاربری صورت گرفته است وقوع گردوغبار در منطقه کاهش خواهد یافت.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

ثبت نام

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

ارزیابی توزیع زمانی و مکانی روزهای همراه با گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران.

پدیده گردوغبار، امروزه به یکی از مخاطرات طبیعی نوظهور در کشور تبدیل شده است؛ پدیدهای که با آثار زیان بار خود از جوانب مختلف شرایط طبیعی و انسانی را تحت تاثیر قرار میدهد. لذا در این پژوهش توزیع زمانی و مکانی روزهای همراه با گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران و در سطح ایستگاههای هواشناسی واقع در سه استان ایلام، خوزستان و کرمانشاه مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور آمار روزهای همراه با گردوغبار از ...

متن کامل

بررسی و شبیه‌سازی گردوغبار تابستانی در غرب و جنوب‌غربی ایران

یکی از مهمترین چالشهای زیست محیطی سالهای اخیر در منطقه خاورمیانه و ایران، پدیده گردوغبار است که عمدتاً در فصل تابستان رخ می‌دهد. در این مطالعه، ابتدا کد سینوپتیکی 06 روزهای همراه با گردوغبار در بازه 5 ساله 2002 تا 2006 در 5 شهر غربی و جنوب‌غربی که بیشترین خسارت ناشی ازپدیده گردوغبار را متحمل می‌شوند مورد بررسی قرار گرفت که 80 روز مشترک همراه با گردوغب...

متن کامل

واکاوی همدید رخداد گردوغبار بهاره در غرب ایران

غرب و جنوب‎غرب ایران، به‎دلیل همجواری با پهنه‎های وسیع بیابانی عراق و شمال عربستان، به‎طور پیوسته در معرض پدیده‎ی گردوغبار قرار دارد. در این مطالعه به‎منظور تعیین دوره‎های مورد مطالعه، از داده‎های پدیده‎ی گردوغبار و میزان دید افقی در دوره‎ی زمانی 2000 تا 2011 و تصاویر ماهواره‎ای سنجنده‎ی مادیس استفاده شد. سپس برای شناسایی الگوهای همدید حاکم در زمان رخداد گردوغبار در فصل بهار با انتخاب 15 دوره ر...

متن کامل

تحلیل آماری الگوی فضایی-زمانی طوفان گردوغبار در غرب و جنوب غرب ایران

سابقه و هدف: وقوع طوفان‌های گرد و غبار به عنوان یک خطر جهانی، همه ساله مشکلات و خسارت‌های مالی و جانی فراوانی را برای کشور به دنبال دارد. بنابراین، با توجه به شرایط توپوگرافیکی-اقلیمی ایران و افزایش چشمگیر فراوانی وقوع طوفان‌های گرد و غبار، بررسی و مطالعه برای کاهش اثرات زیانبار آن اجتناب‌ناپذیر است. مواد و روش‌ها: در این تحقیق طوفان‌های گرد و غبار بر حسب فراوانی فضایی-زمانی برای 25 ایستگاه هوا...

متن کامل